سوپاپ یک کلمه فرانسوی و به معنای دریچه است. احتمالاً بسیار شنیده‌اید که یک خودرو ۸ سوپاپ است یا ۱۶ سوپاپ. سوپاپها در دو نوع ورودی و خروجی هستند. سوپاپ‌های ورودی همان‌طور که از نامشان بر می‌آید برای ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر استفاده می‌شوند. این در حالی است که از سوپاپ‌های خروجی برای خروج دود از سیلندر استفاده می‌شوند. در موتور خودرو برای راه‌اندازی و باز و بسته کردن سوپاپها، قطعات مختلفی وجود دارد. در واقع برای باز و بسته شدن صحیح سوپاپها، قطعاتی مانند میل بادامک (میل سوپاپ)، تایپیت یا بالابر، فنرهای سوپاپ، اسبک سوپاپ، میله فشارنده و انگشتی سوپاپ وجود دارند. البته محل و ترتیب سوپاپها، تأثیر به‌سزایی در وجود یا عدم وجود این قطعات دارد. همچنین در این زمینه از اصطلاحی به نام تایمینگ سوپاپ استفاده می‌شود که به هماهنگی زمانبندی حرکت میل لنگ و میل سوپاپ گفته می‌شود. کاربرد تسمه تایم اینست که نیروی ارسال شده از سوی میل لنگ را به میل بادامک منتقل و تنظیم می‌کند. در ادامه با تن پارت همراه باشید تا به بررسی بیشتر میل سوپاپ یا میل بادامک بپردازیم.
فهرست مطالب
میل سوپاپ چیست؟
در داخل موتورهای درون سوز چهار زمانه، قطعهای به نام میل سوپاپ (میل بادامک) (به انگلیسی Camshaft) وجود دارد که وظیفه‌ی اصلی آن باز کردن سوپاپ‌های ورودی و خروجی است. این قطعه متشکل از یک استوانه فلزی است که به عنوان محور اصلی است و محورهای بیضوی شکل یا دایره‌ی غیر هم محور بر روی آن قرار گرفته است. نام میل بادامک، بیانگر بادامک‌های روی این قطعه است. روش چرخیدن میل سوپاپ براساس دنده‌ایست که از طریق زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل لنگ وصل شده است. میل سوپاپ در موتورهای چهار زمانه به ازای هر دو دور میل لنگ، یک دور می‌چرخد. به عبارت بهتر سرعت چرخش میل بادامک در موتور چهار زمانه نصف سرعت موتور و در موتور دو زمانه برابر با سرعت موتور است.
میل سوپاپ در برخی موتورها در بالای سیلندر واقع است و در برخی دیگر در پایین موتور قرار گرفته است. میل سوپاپ نیروی خود را از طریق میل تایپیت‌ها و اسبک‌ها به سوپاپها وارد می‌کند. اما در موتورهایی که میل سوپاپ در بالای سر سیلندر قرار دارد، بادامک مستقیماً با اسبک‌ها در تماس است. برای هر یک از سوپاپها یک بادامک در نظر گرفته شده است این بادامک‌ها تحت زاویه مخصوص قرار گرفته و با فاصله معینی از یکدیگر عمل خود را انجام می‌دهند.
اجزای مختلف میل بادامک عبارتند از:
- دایره مبنا
- درجه باز شدن
- پهلوی باز شدن سوپاپ
- پهلوی بسته شدن سوپاپ
- زاویه بسته شدن یا همان شیب ملایم بسته شدن
تصویری از انواع میل سوپاپ
تفاوت میل سوپاپ و میل بادامک
میل سوپاپ شفتی است که بر روی آن برای هر سیلندر بادامک‌هایی قرار دارد که کار باز و بسته کردن سوپاپها در زمانبندی مشخص شده را انجام می‌دهد. به دلیل وجود همین بادامک‌ها به آن میل بادامک نیز می‌گویند و در واقع تفاوتی بین میل سوپاپ و میل بادامک وجود ندارد.
محل نصب میل بادامک
میل بادامک در برخی خودروها در بالای سیلندر قرار گرفته است و در برخی دیگر در پایین موتور نصب می‌شود.
انواع میل سوپاپ یا میل بادامک
اگر روی کاور موتور برخی از خودروها دقت نمایید، حرف‌هایی را که به شکل اختصاری نوشته شده‌اند مشاهده خواهید کرد. حروفی مانند SOHC ، DOHC و یا OHV که روی موتور خیلی از خودروها درج شده‌اند. این عبارت‌ها که خلاصه یک عبارت هستند، مربوط به نوع میل سوپاپ خودرو است. انواع این میل سوپاپها عبارتند از:
میل سوپاپ OHV
میل سوپاپ OVH یا Overhead Valve در پایین موتور قرار گرفته و نیرو را از طریق میله‌های بلندی به سوپاپها منتقل می‌کند. موتورهایی که مجهز به این نوع میل بادامک هستند، نسبت به انواع دیگر، کوچک‌تر ولی با دوام بالاترند. در این نوع موتورها، تنظیم زمانبندی دقیق سوپاپها در سرعت‌های بالا، مشکل است. نکته منفی موجود در این نوع موتورها، این است که نصب بیش از دو سوپاپ برای هر سیلندر غیر ممکن است. این مدل از میل سوپاپها با این که مدل قدیمی به حساب می‌آیند، ولی چندین سال است که با موفقیت از آن‌ها در موتور خودروها استفاده می‌شود.
میل سوپاپ SOHC
میل سوپاپ SOHC یا Single Overhead Camshaft بیشتر در موتورهای خطی وجود دارد و به صورت ردیفی در بالای سیلندر قرار گرفته است. موتورهای خطی یک میل سوپاپ داشته و در هر سیلندر دو سوپاپ در نظر گرفته شده است. این موتورها به دلیل دخالت مستقیم میل سوپاپ برای باز و بسته نمودن سوپاپها، زمانبندی سوپاپها در سرعت‌های بالا نسبت به موتورهای OHV بسیار دقیق‌تر است.
میل سوپاپ DOHC
میل سوپاپ DOHC یا Double Overhead Camshaft در موتورهای خطی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این موتورها دو میل سوپاپ DOHC وجود دارد که در انواع V شکل آن‌ها، این تعداد به ۴ میل سوپاپ افزایش می‌یابد. میل سوپاپ‌های DOHC به صورت جفتی و در بالای سیلندرها قرار می‌گیرند. این یعنی که در موتورهای مجهز به میل بادامک‌های DOHC، برای هر سیلندر چهار سوپاپ در نظر گرفته شده است، دو سوپاپ برای ورود هوا و سوخت و دو سوپاپ برای خروج گازهای حاصل از احتراق. در این آرایش تزریق هوا بهتر صورت می‌پذیرد، بنابراین با حجم موتور یکسان نسبت به سایر موتورها قدرت بیشتری تولید می‌شود.
در حال حاضر در اکثر خودروهای مدرن از موتورهایی که به میل سوپاپ DOHC مجهز هستند استفاده می‌شود. دلیل آن هم تزریق هوا و سوخت به شکلی بهتر است که باعث می‌شود تا با حجم موتور یکسان، قدرت بیشتری نسبت به سایر موتورهای خودرو که فاقد میل سوپاپ DOHC می‌باشند، تولید شود.
علائم خرابی میل سوپاپ
در صورت خورده و کوتاه شدن میل سوپاپ از قسمت بادامک، سوپاپها به صورت ناقص باز و بسته می‌شوند و در نتیجه در محفظه احتراق، تنفس و تخلیه به‌طور ناقص انجام می‌شود. یکسری از علائم هستند که می‌توانند نشانه‌ای از خرابی میل سوپاپ باشند که عبارتند از:
- سخت گاز خوردن موتور خودرو
- شنیده شدن صدای انفجار از مانیفولد هوای ورودی، یا مانیفولد گازهای خروجی، در اثر باز و بسته نشدن کامل سوپاپها
- افت نیروی موتور و لرزش آن
- شنیده شدن صدای چق چق از ناحیه سرسیلندر
نسبت دور میل لنگ به میل سوپاپ
میل سوپاپ توسط دنده‌ای که به وسیلهٔ زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل لنگ متصل می‌شود، می‌چرخد. در موتورهای چهار زمانه به‌ازای هر دو دور میل لنگ، میل سوپاپ یک دور می‌چرخد.
تفاوت میل سوپاپ و میل بادامک
میل سوپاپ و میل بادامک نام‌هایی هستند که برای یک قطعه مشخص استفاده می‌شوند و تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد.
میل سوپاپ هوا به هوا چیست؟
این اصطلاح به اشتباه رایج شده و عبارت درست آن، میل سوپاپ دود و هوا است. جهت ورود هوا و خروج، اگزوز کانال‌های هوا و دود در سر سیلندر تعبیه شده است که این کانال‌ها به‌وسیله سوپاپ‌های دود و هوا از محفظه احتراق جدا می‌شود که در زمانبندی خاصی که برای موتور طراحی شده است باز و یا بسته می‌شوند. این زمانبندی به‌وسیله میل سوپاپ به اسبک‌های دود و هوا و سپس به سوپاپها تحمیل می‌شود.
فروش میل سوپاپ در تن پارت
فروشگاه تن پارت به عنوان مرجع واردات لوازم یدکی خودروهای چینی، اقدام به تامین قطعه میل سوپاپ برای انواع خودروهای چینی نموده است. در زیر می‌توانید قطعه مورد نظر خود را بیابید:
- میل سوپاپ دود جک S5
- میل سوپاپ هوا جک S5
- میل سوپاپ دود جک J5
- میل سوپاپ هوا جک J5
- میل سوپاپ دود گریت وال ولکس C30
- میل سوپاپ هوا گریت وال ولکس C30
پرسش و پاسخ
علائم خرابی میل سوپاپ چیست؟
سخت گاز خوردن موتور، افت شدید نیروی موتور و لرزش آن، شنیدن صدا از سمت سرسیلندر و شنیدن صدای انفجارهای ریز، از علائم خرابی میل سوپاپ هستند.
دلایل خرابی میل سوپاپ چیست؟
عموماً میل سوپاپ به دلیل عدم روغن کاری مناسب ممکن است دچار آسیب شود.
میل سوپاپ یا میل بادامک چیست و چه وظایفی دارد؟
میل بادامک قطعهای درون موتور خودرو است که وظیفه باز و بسته نمودن سوپاپها را به عهده دارد. این قطعه در برخی موتورها در بالای سیلندر واقع است و در برخی دیگر در پایین موتور قرار گرفته است.
2 دیدگاه